Vis op het menu
Vissers trotseren de zee in de Baai van Biskaije © Dobarganes
Hou jij van een gebakken pladijs of stukje kabeljauw? Of erger je je al op voorhand aan de graten en verkies je daarom vissticks, scampi of een garnaalkroket? Eet je ook zo graag een broodje tonijn, gerookte zalm of een bord mosselen? Hoogstwaarschijnlijk lust je wel één van deze gerechten. Ze staan immers bovenaan de lijst van wat een Vlaming eet aan vis-, schaal- en schelpdieren. Wat je voorkeuren ook zijn, het loont de moeite eens verder te kijken dan het gastronomische of de positieve gezondheidsaspecten van onze visconsumptie.
Waar komt de vis op ons bord eigenlijk vandaan? En vooral: wat zijn de gevolgen voor het milieu? De herkomst van ons voedsel nagaan, ligt in deze globale economie niet voor de hand. Voor producten uit de zee is het nog veel moeilijker.
De visserij wordt vaak op dezelfde lijn geplaatst als de landbouw. Dat is ergens logisch, beiden voorzien ons al eeuwenlang van levensnoodzakelijke voedingsstoffen. Het verschil ligt er enerzijds in dat we met landbouw en landbouwproducten veelvuldig in aanraking komen: we zien koeien in het weiland, groenten in de moestuin, of fruit, vlees en melk die dagelijks op ons menu staan. Weinig mensen eten iedere dag vis en lopen ook niet frequent langs een vissershaven of visboerderij. Visserij en aquacultuur staan dus wat “verder van ons bed”.
Er is nog een belangrijk punt waarop landbouw en visvangst zich van elkaar onderscheiden. Een landbouwer oogst of slacht wat hij zelf plant, teelt, hoedt, fokt en voedert. Bij visserij, en ook bij de teelt van sommige vissoorten, is dat niet het geval. Visserij behoort nog tot de jacht. Op het land is de jacht al eeuwenlang onvoldoende om de wereldbevolking van voldoende voedsel te voorzien. Daarvoor is er simpelweg te weinig ruimte, te weinig wild en zijn er teveel mensen. Op zee zijn we voorlopig wel nog steeds jagers-verzamelaars.
Maar produceren de zeeën en oceaan wel voldoende om de jacht te blijven ondersteunen? Of beter: is de visserij wel duurzaam?