Het leven van een golf
Golven in zee danken we aan de wind. Wanneer de wind over het water blaast, ontstaan door de toegenomen druk kleine rimpeltjes op het zeeoppervlak. Bij voldoende sterkte krijgt de wind grip op deze rimpels die het water opstuwen. De wind voegt als het ware energie toe aan het water. Hoe krachtiger en langer de wind waait, hoe meer energie er in het water terechtkomt. Die energie verplaatst zich weg van de plaats zonder materie mee te nemen, net zoals we een ruk aan een zweepje geven dat begint te golven. De golven verlaten zo hun plaats van herkomst en reizen verder als deiningsgolven, zonder nog onder invloed te staan van de wind. Als de golven uiteindelijk te steil worden, breken ze.
De Noord-Atlantische Oceaan zorgt zelf voor flink wat deining want het is één van de meest windrijke en ruwe oceanen ter wereld. Vooral tijdens de herfst en de winter sturen lagedrukgebieden, depressies genoemd, de hoogste golven naar Europa. 20-30 % van het jaar zijn de golven ten noorden van 30°NB vijf meter hoog. Ook Amerikaanse tropische stormen, cyclonen en orkanen sturen lange deiningsgolven naar Europa. De golfhoogte kan groeien wanneer twee golftoppen in elkaar opgaan. Wind en golven kunnen elkaar tegenwerken of versterken. Als het windveld van een noordwesterstorm in de richting van de golven trekt, kunnen de golven extreem hoog uitgroeien. In de Noordzee meten we dan niet uitzonderlijk golfhoogtes van meer dan 20 m.
Gemiddelde windsnelheid (boven) en golfhoogte (onder) in de Noord-Atlantische Oceaan (2006)
Ook het temperatuurverschil tussen de lucht en het zeewater doet golven in hoogte toenemen. Vanaf het najaar koelt de lucht af en vergroot het temperatuurverschil met het zeewater. Dit brengt de laatste jaren tijdens de wintermaanden big-wave surfers naar de ruige kusten van Ierland en Noord-Spanje. Big-wave surfers reizen de wereld rond op zoek naar de giganten onder de golven, vanaf 8 m!
Jaarlijks vindt een van dé evenementen van de surfindustrie plaats, Billabong XXL, de oscars van het surfen. Ze reiken daar prijzengeld uit voor o.a. ‘de grootste golf’, ‘de grootste tunnel’ en ‘de beste rit van het jaar’. De surfers kan je misschien meer zien als gladiatoren dan als atleten. No guts no glory! Om toegankelijke surfgolven van 10 meter en hoger te vinden moeten we de Noordzee uit. Deze big waves breken slechts onder ideale weersomstandigheden, en op specifieke kustplaatsen. Plaatsen waar golven aanzienlijke snelheden en hoogtes behalen zoals Tahiti, Hawaï, California of Zuid-Afrika. Ze hebben één ding gemeen, de wind heeft een lange tijd over een groot oceaanoppervlak kunnen blazen en het onderwaterreliëf heeft een bijzondere vorm die het water omhoog stuwt.
Big waves hebben ook namen; deze heet Jaws. Bron: Billabong XXL