Contaminatie van de voedselkringloop
Aalscholvers en zeehonden zijn maar enkele van de predatoren die graag paling op hun menu hebben.
Alles in de natuur draait om kringlopen waarbinnen levensnoodzakelijke elementen zoals koolstof (C), waterstof (H), zuurstof (O) en stikstof (N) circuleren. Nu treffen we in de voedselkringloop ook chemische stoffen aan die er niet in thuis horen. Denk maar aan het insecticide DDT, zware metalen als kwik en cadmium, PCB’s, dioxines, vlamvertragers, farmaceutische producten (zoals de werkzame stoffen uit anticonceptie) en microplastics uit schoonheidsmiddelen. Deze vervuilende en schadelijke stoffen komen via rivieren in zee terecht en kunnen zich ophopen in de mariene voedselkringloop.
Aangezien voedingsstoffen, slibdeeltjes en toxines in het water vaak aan elkaar kleven, krijgen organismen de schadelijke stoffen samen met hun voedsel binnen. De polluenten hopen zich op in het weefsel van een organisme. Zodra dit organisme wordt opgegeten, belanden de schadelijke stoffen in de hogere trofische niveaus van de voedselkringloop. Predatoren staat dus bloot aan hogere concentraties. De toppredatoren krijgen de hoogste doses binnen. Dit verschijnsel noemen we bioaccumulatie.
Heel wat vervuilende stoffen binden zich goed aan vet. Hoe meer vet een organisme heeft dus heeft, hoe meer stoffen er kunnen ophopen. Vette vissoorten zoals de paling hebben sterk te lijden onder de opstapeling van vervuilende stoffen. De hoeveelheid opgestapelde polluenten in de naar zee trekkende paling speelt een rol in de achteruitgang van deze vissoort. De chemicaliën hebben een grote impact op de conditie van de dieren, en bijgevolg op het voortplantingssucces en de ontwikkeling van de larven.
Gezien de mens deel uitmaakt van de voedselkringloop, dienen we op te passen met het eten van predatoren uit zee. Onderzoek wijst uit dat we zeevruchten als mosselen en oesters of vette vissoorten zoals zalm, ansjovis en makreel beter niet meer dan 1 keer per week verorberen. Vooral in mediterrane soorten blijken veel chemicaliën opgehoopt te zijn. En gerechten als haaienvinnensoep, Vlaamse rivierpaling, zwaardvissen en tonijn mogen volledig van het menu geschrapt worden.
