Vraag en aanbod
Aanvoer van vis in de vismijn van Zeebrugge © Karl van Ginderdeuren
Belgische consumenten zijn matige gebruikers van vis en zeevruchten, we eten er jaarlijks zo’n 10 kg van. Ter vergelijking: de gemiddelde Europeaan verbruikt ongeveer 20,5 kg. Portugezen en Noren bijvoorbeeld, eten al van oudsher veel meer vis dan ons. Het wereldwijde gemiddelde ligt op 16,7 kg (cijfers 2012). De Belgische visserijsector is niet groot genoeg om aan deze vraag te voldoen. De ca. 24.500 ton door Belgische vissers aangevoerde vis volstaat niet voor de Belgische markt. Omdat de vraag van particulieren, horeca, visverwerkende industrie, etc...veel hoger ligt, dient jaarlijks tot 10 keer meer vis, schaal- en schelpdieren te worden ingevoerd uit het buitenland. Zo is amper 19% van wat we in België eten aan vis, schaal en schelpdieren afkomstig van de Belgische visserij en aquacultuur. Vooral rondvisfilets, mosselen, visconserven en garnalen worden geïmporteerd, voornamelijk uit Nederland, en in mindere mate uit Frankrijk en Denemarken. Kweekzalm komt vooral uit Schotland, Noorwegen, Ierland en Chili. Van wat we importeren komt 45% zelfs van buiten de Europese Unie. We eten dus vis van over de hele wereld.
De Belgische vissers zijn sinds de jaren ’60 vooral gespecialiseerd in het vissen met de boomkor. Met deze zware netten die over de bodem slepen vangen ze demersale vissen (dat zijn bodembewonende soorten zoals schol, tarbot en kabeljauw). Schol, tong en kabeljauw worden gevangen in de Noordzee en het Kanaal, of soms de westkust van het Verenigd Koninkrijk en de Golf van Biskaje. Voor roggen en zeeduivel moet men in de Keltische en Ierse zee zijn. Belgische vissers brengen veel zeekat mee uit het Kanaal, maar deze soort wordt hier bijna niet lokaal gegeten. Rode poon en Sint-Jacobsschelpen vist men vooral op in het Kanaal. Grijze garnalen zijn dan weer een typisch product uit de zuidelijke Noordzee, dus van voor onze kust.
Waar onze vis, schaal en schelpdieren vandaag komen, is meestal niet zo duidelijk. Informatie over de juiste herkomst en gebruikte techniek bij het vissen of kweken ontbreekt vaak op de producten in de winkel. Er is enkel een Europese wetgeving die verplicht om op verse producten de juiste soort te vermelden, ook of het product in het wild gevangen of gekweekt werd. Voor vis die verwerkt werd in slaatjes of kroketten moet zelfs de soort niet vermeld worden.
Het vissersschip Z510 Dennis vist met sleepnetten, ook boomkornetten genoemd, op demersale vissen © Zeemansblik