Hoeveel vis nog?

Status van de Europese commerciële visstocks in 2008 © European Environment Agency
Kabeljauw is maar één van de vele voorbeelden van hoe somber het gesteld is met de vispopulaties. Het zal velen misschien verbazen te horen dat er ooit tonijnen in de Noordzee rondzwommen. De blauwvintonijn is er wereldwijd zodanig op achteruitgegaan dat herstel zeer moeilijk wordt. Ook voor veel andere commercieel beviste soorten ziet het er niet goed uit; ze verdwijnen geleidelijk uit de oceaan door intense exploitatie.
Een derde van de commerciële visbestanden in de Noordzee bevinden zich niet binnen veilige ‘referentiewaarden’. Dit wil zeggen dat ze met overbevissing worden bedreigd en dat er onvoldoende oudere dieren zijn die voor nakomelingen kunnen zorgen. In de Noordzee houden onderzoekers soorten als wijting, kabeljauw, makreel, sprot, zalm, schol en tong nauwlettend in de gaten. De grootte van een visbestand evolueert enigszins naargelang de maatregelingen die worden genomen. Terwijl schol in 2006 nog bij de overbeviste soorten in de Noordzee werd gerekend, zijn hun populaties in 2008 net voldoende groot bevonden. Een soort als de kabeljauw en de wijting blijven het, ondanks de inspanningen, slecht doen.
Over het algemeen is de toestand van de Noordzee te vergelijken met die in de andere Europese wateren. Op wereldniveau schetsen onderzoekers een nog meer bedroevend beeld. Hoewel de Verenigde Naties iets positievere data publiceren, waarschuwen onderzoekers dat visbestanden tegen 2048 wel eens onherroepelijk uitgeput zouden kunnen zijn als de manier van vissen en visserijbeheer niet veranderd.
Heel wat haaisoorten dreigen uit te sterven door overbevissing. Ze planten zich te traag voort in vergelijking met de snelheid dat ze uit de zee worden gevist. Deze geduchte jagers mogen dan in Hollywood door kaskrakers als ‘Jaws’ big business zijn, vooral met de visserij op haaien valt veel geld te verdienen. De vraag naar hun vinnen –meestal uit China– is zeer lucratief. Jaarlijks belanden 73 miljoen haaienvinnen in de soep. Tel daarbij de reguliere haaienvangst en haaien die ongewild in vissersnetten terechtkomen, en het wordt duidelijk waarom meerdere haaienpopulaties op de rand van uitsterving balanceren.

Volgens metingen in 2010 worden wereldwijd jaarlijks tussen 63 en 273 miljoen haaien gevangen, gewild en ongewild.
© Fiona Ayerst Marine Photobank