Eten en gegeten worden, de trofische niveaus

Vijf trofische niveaus in een Antarctische voedselpiramide
Laten we een kijkje nemen naar een eenvoudig voedselweb in één van de meest productieve stukjes oceaan, de Antarctische wateren. Daarin staan de zeewezens op verschillende niveaus. Ze eten telkens wezens die op een lager niveau staan.
Net zoals op het land vormen organismen die aan fotosynthese doen de basis van de voedselpiramide in de oceaan. Deze primaire producenten zijn veelal microscopisch kleine eencellige algen zoals diatomeeën of kiezelwieren (1). De grazers van de zee, herbivoren genaamd, waaronder vooral roeipootkreeftjes (2) en krill (3) doen zich te goed aan deze algen. Ze behoren tot het dierlijke plantkon of zooplankton. Wanneer we een niveau hoger klimmen komen we de filtervoeders tegen, gaande van vlokreeftjes (4) over kleine visjes (5) tot baleinwalvissen (6). Nog een trofisch niveau hoger vinden we predatoren zoals ijskabeljauwen (7) en weddellzeehonden (8). Een predator gaat actief op zoek gaat naar zijn prooi en doodt deze. Bovenaan de Antarctisch voedselpiramide staan de toppredatoren. Toppredatoren zoals orka’s (9) en grote haaiensoorten hoeven geen andere dieren te vrezen, ze worden niet bejaagd, tenzij door de mens.
De Antarctische voedselpiramide zoals hier voorgesteld, is slechts een sterk vereenvoudigde weergave. Een soort kan meerdere trofische niveaus doorlopen in zijn leven. Een kabeljauw bijvoorbeeld, begint zijn leven als larve tussen het plankton en dient dan als voedsel voor vissen als de haring. Maar eens volgroeid, voedt de kabeljauw zich op zijn beurt zelf met haringen.
Je had het al zien aankomen, de werkelijkheid laat zich niet zo gemakkelijk in vijf categorieën indelen, de trofische niveaus raken verstrengeld tot een heus voedselweb. Het Antarctische voedselweb draait rond krill, het favoriete voedsel van de pooldieren! Alle dieren eten (onrechtstreeks) krill. Aan dit voedselweb kunnen we vogels toevoegen zoals pinguïns. Zij eten krill en pijlinktvis, en worden op hun beurt gegeten door zeeluipaarden. De albatrossen staan bovenaan hun voedselketen, maar we kunnen ze toch moeilijk dezelfde eer als bijvoorbeeld orka’s toekennen?

En nu wat pittiger, krill in het Antarctische voedselweb