Tafelen in de Noordzee

Een collage van enkele veel voorkomende soorten uit de Belgische Noordzee
© Foto's Hans Hillewaert
Nu we heel wat meer weten over de voedselkringloop in zee, kunnen we proberen de voedselkringloop van onze Noordzee te beschrijven. Terwijl de Belgische Noordzee er als een grijsbruine, oninteressante watermassa uit ziet, blijkt dit stukje onzichtbare natuur best wel boeiend, tenminste als je het geluk hebt om er in te kunnen duiken.
De Belgische Noordzee kent een grote biodiversiteit met zo’n 2.000 meercellige dier- en plantensoorten, die ze onder meer te danken heeft aan haar nutriëntenrijke zeewater, stromingen en de zandige ondergrond. Het turbulente water zorgt dat voedingsstoffen die naar de bodem zinken, door constante menging voortdurend terug in de waterkolom worden gebracht. Zo vormt afgestorven plankton voedsel voor het benthos, dit zijn de organismen die net boven, op of in de bodem leven. Hiertoe behoren bijvoorbeeld roeipootkreeftjes, rondwormen, tweekleppigen en platvissen. IJverige aaseters als krabben en zeesterren die zich over de bodem verplaatsen op zoek naar allerlei dierlijke resten, houden de bodem mooi opgeruimd. De typische groenbruine kleur van het zeewater danken we aan de aanwezigheid van drijvende sedimentdeeltjes en plankton. Algen voeden zich met nutriënten die met de hulp van bacteriën in de voedselkringloop zijn terechtgekomen.
De kust- en zeevogels vormen een belangrijke schakel in de voedselkringloop van de Noordzee. De zilvermeeuw ken je vast wel als brutale alleseter die om restjes komt bedelen bij strandtoeristen. Sommige soorten zeevogels zoals de Jan-Van-Gent of het visdiefje komen echter amper op het strand. Ze voeden zich op zee met pelagische vis die ze behendig uit het water opvissen of die door vissersschepen overboord wordt gegooid.
De laatste 10 jaar krijgen we terug bruinvissen, soms witsnuitdolfijnen en een occasionele tuimelaar in onze wateren. Wist je dat in de Belgische Noordzee haaien voorkomen? Niet de grote walvishaai, want die zoekt liever warmer oorden op, maar ons kustgebied is een thuis voor kleinere haaiensoorten als de hondshaai, de gladde haai en de doornhaai. Geen van hen wordt groter dan 1,60 meter. Je hoeft dus niet bang te zijn dat je bij een duik in de Noordzee op het menu staat van deze haaiensoorten. Ze dienen eerder voor ons op te passen, voor ze als bijvangst in vissersnetten vastzitten.

Voedselkringloop in de Noordzee © Kustwiki